سرنگ‌ها دارای تاریخچه‌ای نسبتا طولانی هستند. اگر به سرنگهای اولیه نگاه کنید تنها لغتی که به ذهنتان می‌رسد شکنجه است. سرنگ با ظاهری فلزی و چهره‌ای زمخت که حتی دیدن آن دردآور است. اما خوشبختانه با گذشت زمان این وسایل شکنجه تبدیل به سرنگ‌هایی با ظاهر ظریف و رنگ‌های آرام‌بخش شدند. امروزه سرنگ‌ها را می‌توان به دسته‌های گوناگونی تقسیم کرد. در حال حاضر همه‌ی سرنگ‌ها با ویژگی‌هایی نظیر سترون شده (میکروب زدایی شده)، غیر سمی(مطابق با حساسیت‌های بدن) و غیر تب‌زا به بازار عرضه می‌شوند و این ویژگی‌ها برای یک سرنگ، استاندارد‌هایی اجباری و حداقلی محسوب می‌شود. سعی داریم در مقاله‌ی پیش رو در چند دسته‌بندی سرنگهای گوناگون را بررسی کنیم.
سرنگ انسولین
افرادی که دارای قند خون هستند نیاز به مصرف روزانه‌ی ماده‌ای به نام انسولین دارند. باتوجه به اینکه این ماده باید به شکل روزانه مصرف شود و دوز آن نیر پایین می‌باشد، برای اولین بار شرکت بکتون دیکینسون (Becton Dickinson) سرنگی را طراحی کرد که مخزن آن کوچک و سوزن آن باریک و کوتاه است. این سرنگ باعث شد تا کار با آن بسیار راحت باشد و فرد خود نیز بتواند تزریق با سرنگ انسولین را انجام دهد. باتوجه به اینکه سرنگ انسولین برای اولین بار توسط شرکت بکتون دیکینسون طراحی شده است، خیلی از مردم سرنگ انسولین را با نام سرنگ بی‌دی (BD) می‌شناسند.
همانطور که گفته شد سرنگهای انسولین با سوزن‌های ظریف و کوچک شناخته می‌شود. با توجه به اینکه پوست صورت بسیار حساس می‌باشد، در اغلب موارد برای تزریق به صورت که بیشتر کاربرد زیبایی دارد، از سوزن‌های انسولین استفاده می‌کنند. این کار موجب می‌شود تا درد در ناحیه تزریق کاهش یافته و میزان حساسیت پوستی نیز بسیار کم شود.
سرنگ گسکت دار (پیستون دار)
اگر به بخش داخلی سرنگ‌ها دقت کنید، در بخش داخلی اهرم سرنگ می‌توانید یک لایه پلاستیک مشکی را مشاهده کنید که به آن گسکت (پیستون) می‌گویند. در ابتدا شاید این گسکت مهم به نظر نرسد اما بر خلاف ظاهر ساده‌اش دو کارایی بسیار مهم دارد. در درجه‌ی اول وجود گسکت از نفوذ هوا از بخش تحتانی سرنگ جلوگیری می‌کند. دوما با بررسی دقیق گسکت اگر دقت کنید خواهید دید که گسکت دارای شکلی مخروطی می‌باشد. این شکل مخروطی گسکت سرنگ باعث می‌شود تا هنگام تزریق، تمام مایع داخل سرنگ از آن خارج گردد. این ویژگی ها برای سرنگ کارایی بسیار زیادی را فراهم می‌کند. قطعا می‌دانید که وجود هوا در سرنگ بسیار خطرناک است می‌تواند در اثر آمبولی فرد را به کشتن بدهد. همچنین در خیلی از موارد بیمار نیاز دارد تا دوز تجویزی را دقیقا دریافت کند. وجود پیستون در سرنگ باعث می‌شود تا این ضمانت برای شما قطعی گردد.
لازم به ذکر است که در حال حاضر سرنگ‌هایی همراه با گسکت و بدون گسکت در بازار عرضه می‌شود. توصیه‌ی هلثیوم استفاده سرنگهای گسکت دار است.
سرنگ گاواژ
سرنگ گاواژ در اندازه‌ی ۶۰ میلی لیتر تولید می‌شود. این سرنگ‌ها بیشتر برای افرادی استفاده می‌شود که از سوند معده استفاده می‌کنند و در حالت عادی توانایی دریافت غذا از دهان را ندارند. با کمک این سرنگ به این افراد غدا می‌دهند. همچنین از این سرنگ برای غذا دادن به نوزادانی که توانایی غذا خوردن ندارند استفاده می‌شود. از دیگر کاربرد‌های مهم این سرنگ تزریق برای حیوانات است. به علت بزرگ بودن مخزن سرنگهای گاواژ از آن‌ها برای تزریق حیوانات نیز استفاده می‌شود.
سرنگ لوئرلاک
سرنگهای لوئرلاک یا لوئراسلیپ، در بخش انتهایی سرنگ، دارای یک پیچ هستند که سرنگ را به سوزن خود وصل می‌کند. سرنگ لوئرلاک به گونه‌ای طراحی شده تا در هنگام کار با سرنگ و انجام تزریق سوزن در محل تزریق جا نماند. همچنین سرنگ لوئرلاک سوزن و سرنگ را به یک بدنه‌ی یکدست تبدیل می‌کند که به فرد تزریق کننده راحتی عمل می‌بخشد و نگرانی او را نسبت به شل بودن سوزن در سرنگ از بین می‌برد. خوشبختانه سرنگ لوئراسلیپ را می‌توانید به راحتی بیابید و امروزه حتی در کشور خودمان نیز توسط شرکت‌های گوناگون مانند آوا در حال تولید است.
برند‌ها و قیمت‌ها
قیمت سرنگهای موجود در بازار ایران بر اساس ویژگی‌ها و برند سازنده متفاوت است. سرنگهای لئورلاک و پیستون‌دار نسبت به سرنگهای دیگر از قیمت بالاتری برخوردارند. همچنین قیمت سرنگ به سایز سرنگ وابسته است. در حال حاضر سرنگ یزد، سرنگ میبد یاس، سرنگ اطلس، سرنگ مینا، سرنگ سیما، سرنگ آوا و سرنگ سها از بهترین‌های سرنگهای موجود در بازار ایران هستند. خوشبختانه تقریبا تمامی سرنگهای موجود در بازار ساخت داخل کشور هستند که از کیفیت خوبی نیز برخوردارند. برای خرید سرنگ همواره به کاربری آن و مورد استفاده‌ی سرنگ باید توجه کرد. برای مثال سرنگ برای تزریق به داخل سرم لزومی ندارد که پیستون‌دار یا لئورلاک باشد، اما برای تزریق در اندام بهتر است که از سرنگهای پیستون دار و لئورلاک استفاده گردد.